Wydawca treści
Projekty i fundusze
„Kompleksowy projekt ochrony gatunków i siedlisk przyrodniczych na obszarach zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe” (OPL) realizowany jest w RDLP w Łodzi w nadleśnictwie Spała.
W Nadleśnictwie Spała w obszarze Natura 2000 Lasy Spalskie PLH100003 prowadzi się ochronę czynną ciepłolubnej dąbrowy (kod 91I0) – siedliska chronionego o znaczeniu priorytetowym wg Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. (dyrektywa Rady Europy 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, będąca elementem prawa Unii Europejskiej).
Ciepłolubna dąbrowa w Nadleśnictwie Spała reprezentowana jest przez zespół roślinny dąbrowy świetlistej Potentillo albae-Quercetum. To las dębowy o luźnym zwarciu, słabo wykształconej warstwie podszytu i ze specyficznym, bardzo bogatym runem. Wśród roślin zielnych, poza gatunkami leśnymi występują również rośliny znane z łąk, muraw i okrajków. Charakterystycznymi gatunkami dla świetlistych dąbrów są: pięciornik biały, miodownik melisowaty, miodunka wąskolistna, dzwonek brzoskwiniolistny, sierpik barwierski, dziurawiec skąpolistny, kokoryczka wonna, konwalia majowa i pajęcznica nitkowata. Są to jedne z najbogatszych zbiorowisk pod względem florystycznym. W jednym płacie siedliska może występować kilkadziesiąt gatunków roślin.
Dąbrowy świetliste mają pochodzenie antropogeniczne. Wykształciły się w efekcie umiarkowanego użytkowania drzewostanów dębowych przez człowieka oraz prowadzenia w nich wypasu, niedopuszczającego do zarastania siedliska podszytem. Są to zbiorowiska nietrwałe, podatne na zmiany, zanikające wskutek naturalnych procesów. Głównym zagrożeniem jest wkraczanie ekspansywnych gatunków grądowych (grab, leszczyna) lub obcych (dąb czerwony, czeremcha amerykańska) i nadmierny rozwój podszytu. Wzrastające zacienienie powoduje, że wycofuje się większość występujących tu roślin zielnych, decydujących o bogactwie zbiorowiska. Utrzymanie właściwego stanu świetlistych dąbrów wymaga aktywnej ochrony czynnej.
Nadleśnictwo Spała w ramach OPL projektu prowadzi działania wynikające z planu zadań ochronnych dla Obszaru Natura 2000 Lasy Spalskie PLH100003. Realizując zalecenia ochrony czynnej ciepłolubnej dąbrowy usuwany jest podszyt i podrosty gatunków niewłaściwych dla siedliska – czeremcha amerykańska, leszczyna, grab, dąb czerwony, lipa. Ścięte drzewa i krzewy wynoszone są poza teren siedliska, żeby rozkładające się drewno nie powodowało wzrostu jego żyzności i nie przyśpieszało procesu grądowienia. Działania prowadzone są na powierzchni 10,82 ha w cyklu 3-letnim. Pierwszy etap wykonano w roku 2018, kolejne wejście będzie w IV kwartale 2020, a ostatni nawrót prac zaplanowano na rok 2023 r.
Informacja: Maciej Siembor
„Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów” – Projekt PPOŻ. realizowany jest w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko , działanie 2.1 - Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska.
Planowany okres realizacji projektu przypada na lata 2016-2019. Beneficjentem projektu jest Państwowe Gospodarstwo Leśne Laszy Państwowe.
Głównym celem projektu jest ograniczenie liczby pożarów w lasach oraz minimalizacja negatywnych skutków dla środowiska i okolicznych mieszkańców poprzez rozbudowę i modernizacje infrastruktury przeciwpożarowej funkcjonującej w strukturach Lasów Państwowych.
W ramach ww. projektu na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi zaplanowano następujące działania:
- w Nadleśnictwie Poddębice - modernizacja systemu do lokalizacji i wykrywania pożarów,
- w Nadleśnictwie Kolumna – budowa dostrzegalni pożarowej wraz z systemem do lokalizacji i wykrywania pożarów,
- w Nadleśnictwie Łąck – zakup samochodu patrolowo-gaśniczego.
W wyniku zaplanowanych działań uzyskamy większą powierzchnię objętą monitoringiem ppoż. oraz zwiększymy dokładność i czas reakcji prowadzonego monitoringu.
Informacja: Przemysław Dobrowolski
W projekcie „Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych” (MRN2), współfinansowanym ze środków POIiŚ 2014-2020 uczestniczą następujące Nadleśnictwa:
1. Bełchatów
2. Grotniki
3. Radomsko
4. Brzeziny
5. Kolumna
Informacja: Dawid Sas
Czytaj więcej o projektach realizowanych przez Lasy Państwowe: https://www.ckps.lasy.gov.pl/projekty-lp
Najnowsze aktualności
Kiedy las staje się iskrą - nieustający wzrost pożarów w regionie
Kiedy las staje się iskrą - nieustający wzrost pożarów w regionie
Pożar lasu to niekontrolowany proces spalania w środowisku leśnym powodującym straty ekologiczne i materialne. Wystarczy jedna iskra, by zamienić spokojny las w morze ognia.
W regionie łódzkim pożary lasu stale utrzymują się na wysokim poziomie. W ostatnich sezonach leśnicy odnotowują niepokojący wzrost zarówno liczby zdarzeń, jak i powierzchni objętej ogniem. Co kryje się za tą niebezpieczną tendencją? Jakie są skutki dla przyrody
i gospodarki leśnej? I co robią Lasy Państwowe, by chronić zielone tereny przed żywiołem?
📈 Pożarów jest więcej. I są coraz groźniejsze
Głównym czynnikiem determinującym powstawanie pożarów lasu są warunki atmosferyczne takie jak wysokie temperatury, brak opadów atmosferycznych, coraz częstsze okresy suszy oraz struktura gatunkowa naszych lasów - przewaga drzewostanów sosnowych.
Z danych Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi wynika, że z roku na rok wzrasta liczba pożarów a ich wielkość zależy od pory roku, miejsca powstania i wieku drzewostanu. Największe powierzchniowo pożary pojawiają się w okresie wczesnej wiosny, gdy w dnie lasu mamy duże ilości przesuszonych traw po okresie zimowym.
Analizując ostatnie lata najbardziej palnymi miesiącami był okres przypadający od kwietnia do lipca gdzie mieliśmy ponad 70% wszystkich pożarów w roku.
Wszystkie nadleśnictwa położone na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi zakwalifikowane są do pierwszej najwyższej i drugiej średniej kategorii zagrożenia pożarowego lasu. W niektórych nadleśnictwach w sezonie wiosenno-letnim ogień pojawiał się nawet kilkanaście razy w miesiącu.
Większość z tych zdarzeń udaje się szybko opanować w tzw. zarodku czyli ich powierzchnia nie przekracza kilku do kilkudziesięciu arów. Szczególnie
w okresie utrzymywania się wysokich temperatur, w upalne dni kiedy drastycznie spada wilgotność ściółki nawet drobne zarzewie ognia może w krótkim czasie spowodować pożar obejmujący swoją powierzchnią wiele hektarów lasu.
Najgroźniejsze w swoich skutkach są pożary upraw i młodników gdyż praktycznie zniszczeniu ulegają wszystkie drzewka na danej powierzchni. Dodatkowo tego typu pożary charakteryzują się duża dynamiką rozwoju i akcje gaśnicze stają się wyjątkowo trudne.
Zobacz na poniższym wykresie, jak zmieniała się liczba pożarów analogicznie na początku 2024 i 2025 roku:
🛰 System ochrony działa, ale czujność nie może spaść
Lasy Państwowe mają najlepiej zorganizowany system ochrony przeciwpożarowej lasu w Europie.
W okresie od marca do października w trakcie tzw. „akcji bezpośredniej” z ochrony ppoż. wszystkie dyrekcje i nadleśnictwa uruchamiają Punkty Alarmowo Dyspozycyjne, których zadaniem jest zbieranie informacji dot. zagrożenia pożarowego lasu. W skali kraju mamy wybudowanych 130 punktów meteorologicznych, na podstawie których prognozujemy stopień zagrożenia pożarowego lasu – aktualizacja dwa razy na dobę tj. na godzinę 9:00 i 13:00 każdego dnia. W zależności od stopnia zagrożenia (od 0 do 3 najwyższego) wszystkie nadleśnictwa podejmują działania określone w Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu. Na czas akcji bezpośredniej Lasy Państwowe czarterują kilkadziesiąt samolotów i śmigłowców gaśniczych, których zadaniem jest wspieranie z powietrza działań strażaków na miejscu pożaru.
Zgodnie z ustawą o lasach i ustawą o ochronie przeciwpożarowej, Lasy Państwowe są zobowiązane do prowadzenia obserwacji terenów leśnych w celu wykrycia pożaru lasu oraz przygotowania obszarów leśnych do prowadzenia działań ratowniczo gaśniczych przez jednostki straży pożarnej.
W tym celu na terenie RDLP w Łodzi mamy sieć dostrzegalni pożarowych - 28 szt. wyposażonych w kamery telewizyjne i systemy wykrywania dymów, 218 punktów czerpania wody zarówno naturalnych jak i sztucznych, dysponujemy 6 samochodami patrolowo gaśniczymi oraz 15 przyczepkami wyposażonymi w moduł gaśniczy. Z powietrza wspiera nas samolot gaśniczy Dromader stacjonujący w Leśnej Bazie Lotniczej w Piotrkowie Trybunalskim. Sieć dojazdów pożarowych liczy ponad 5 tysięcy km.
Lasy w naszym regionie są pod stałą obserwacją. Działamy poprzez rozbudowany system ochrony przeciwpożarowej, który łączy technologię z codzienną pracą leśników w terenie. Kluczowe znaczenie mają wieże obserwacyjne, rozmieszczone w strategicznych punktach. Dzięki nim możliwe jest wczesne wykrycie dymu oraz przekazanie tej informacji do właściwej Komendy Państwowej Straży Pożarnej, a następnie uruchomienie własnych sił i środków będących w dyspozycji nadleśnictwa. Szybkie wykrycie pożaru i przekazanie tej informacji do straży w wymierny sposób przekłada się na skrócenie czasu dojazdu, podjęcie działań ratowniczo gaśniczych i opanowaniu pożaru na jak najmniejszej powierzchni. Oprócz monitoringu z dostrzegalni równolegle, w okresie największego zagrożenia pożarowego leśnicy patrolują poszczególne kompleksy leśne za pomocą samochodów wyposażonych w moduł gaśniczy.
Na szczególną uwagę zasługuje fakt bardzo dobrej współpracy leśników z jednostkami Państwowej i Ochotniczej straży pożarnej, które zgodnie z Ustawą
o ochronie przeciwpożarowej posiadają delegacje prawną do prowadzenia działań ratowniczo gaśniczych, w tym również terenów leśnych. To profesjonalne działania przekłada się na ograniczania liczby pożarów i ich skutków.
🚫 Profilaktyka to podstawa
Choć sprawny system wykrywania i gaszenia pożarów odgrywa kluczową rolę, równie ważna – jeśli nie ważniejsza – jest profilaktyka. To właśnie działania prewencyjne pozwalają zminimalizować ryzyko wystąpienia pożaru i ograniczyć jego ewentualne skutki.
W nadleśnictwach RDLP w Łodzi podejmujemy szereg działań zapobiegawczych. Przede wszystkim edukujemy, informujemy i przypominamy odwiedzającym lasy o zasadach bezpieczeństwa. W newralgicznych miejscach – przy drogach, parkingach leśnych czy w pobliżu szlaków turystycznych – pojawiają się czytelne tablice informacyjne oraz oznaczenia stref zakazu używania ognia.
Organizujemy też zajęcia i warsztaty edukacyjne dla dzieci i młodzieży, ucząc już od najmłodszych lat, jak ważne jest odpowiedzialne zachowanie w lesie. Regularnie prowadzimy także kontrole miejsc potencjalne niebezpiecznych.
🌲 Las to nasza wspólna odpowiedzialność
Pożar lasu to nie tylko zagrożenie dla przyrody. To również ogromne straty gospodarcze i długotrwałe skutki ekologiczne. Las, który płonie kilka godzin rośnie kilkadziesiąt lat i wymaga opieki kilku pokoleń leśników. Statystyki pokazują, że 9 na 10 pożarów powoduje człowiek – często nieświadomie. Niedopałek papierosa, ognisko rozpalone w niedozwolonym miejscu, iskra z maszyny – wystarczy chwila nieuwagi, by doprowadzić do nieszczęścia.
Dlatego tak ważna jest nasza wspólna odpowiedzialność i zachowanie zdrowego rozsądku w bezpośrednim kontakcie z przyrodą. Każdy, kto wchodzi do lasu, powinien pamiętać, że zachowując ostrożność, chroni nie tylko drzewa, ale cały, złożony ekosystem, który daje nam miejsce wypoczynku, rekreacji
i gwarantuje produkcję niezbędnej ilości tlenu. Dbając o bezpieczeństwo w lesie dbamy o jego przyszłość – nie tylko dla siebie, ale i dla kolejnych pokoleń.
📞 Widzisz dym? Zareaguj
Choć dokładamy wszelkich starań, by przeciwdziałać pożarom, każde zgłoszenie od świadka zdarzenia jest na wagę złota. Ponad 75% informacji dot. pożarów lasu przekazywana jest od osób postronnych. Tak więc Jeśli zauważysz dym lub ogień w lesie – natychmiast dzwoń pod numer 998 lub 112. Dzięki szybkiemu zgłoszeniu leśnicy i strażacy mogą rozpocząć akcję gaśniczą, zanim ogień rozprzestrzeni się na większy obszar stanowiąc zagrożenie dla przyrody i ludzi znajdujących się na miejscu zdarzenia.
