Asset Publisher Asset Publisher

Przebudowa lasu

Sosna jako gatunek panujący w lasach RDLP w Łodzi zajmuje 83,3% (jest to powierzchnia drzewostanów z sosną jako gatunkiem głównym).

Jest to wartość zbliżona do powierzchni, którą zajmują u nas siedliska ubogie i średniożyzne, na których w sposób naturalny gatunkiem głównym jest sosna. Jednak jej udział rzeczywisty jest mniejszy - 75,5%. Świadczy to o tym, że sosna panuje, ale w dużej części nie są to „lite sośniny”. Chcemy tego, czy nie – w naszych warunkach sosna będzie zawsze najważniejszym gatunkiem lasotwórczym!

Po wyniszczającym czasie II Wojny Światowej, nastał czas odbudowy. Dominowały cele ekonomiczne. Przede wszystkim na skutek ekspansji rolnictwa i dużego popytu na surowiec drzewny - lasy Polski uległy znacznym przeobrażeniom. Lesistość w 1945 r. była na niskim poziomie - 20,8% (w naszym regionie 15,2%).

Wylesienia i towarzyszące im zubożenie struktury gatunkowej drzewostanów spowodowały zmniejszenie różnorodności biologicznej w lasach i fragmentację krajobrazu, erozję gleb i zakłócenie bilansu wodnego kraju. Odwrócenie tego procesu nastąpiło w latach 1945-1970. A do zalesień wykorzystywano najczęściej właśnie sosnę – gatunek o małych wymaganiach i łatwy w prowadzeniu. Dzisiaj drzewostany o silnie przekształconym wtedy składzie gatunkowym są przebudowywane.

Na terenie RDLP w Łodzi nizinne bory i lasy mieszane świeże, w których sosna panuje naturalnie, zajmują 82,2% powierzchni lasów.  ALE UWAGA! Nie wszędzie sosna jest gatunkiem głównym! Na części z nich, ok. 6% LMśw (czyli las mieszany świeży) i BMśw (bór mieszany świeży), mamy np. dąbrowy i buczyny. Mimo, że gatunki te nie osiągają tu takich parametrów jak na mocnych siedliskach, staramy się je utrzymać.

Tam, gdzie to tylko możliwe, na siedliskach żyznych, wprowadzamy i wspieramy odnowienia naturalne (tzw. samosiew) dęba, buka i jodły. Ma to spowodować, że las będzie odporniejszy na porywy wiatru, długotrwałe susze czy masowe pojawy (gradacje) owadów wyspecjalizowanych w żerowaniu na konkretnym gatunku drzew. Zmiana struktury lasu to odpowiedź na widmo zmian klimatu i szansa na jego uodpornienie na nie.

Oczywiście przebudowa drzewostanów sosnowych potrwa nawet kilkadziesiąt lat i jak już wiadomo – nie wszędzie jej dokonanie jest możliwe i nie wszędzie potrzebne. A dlaczego? Bo "Królowa polskich lasów" jak nikt radzi sobie na glebach mało urodzajnych: bielicowych i rdzawych, a te zajmują ponad 80% powierzchni naszego kraju!

Ciekawostka
Słyszeliście o sośnie „spalskiej”? To ekotyp sosny zwyczajnej, wyróżniający się płaską korowiną, prostą, tylko u góry nieco zakrzywioną strzałą (tak mówimy na pień drzew iglastych, gatunki liściaste mają „kłodę” ;) ) oraz wysoko osadzoną koroną. Dorasta nawet do 35 m!

Źródła:
Raport o stanie lasów 2020 oraz artykuł "Sosną łódzkie lasy stoją" Sylwestra Liska z Nadleśnictwa Poddębice
Pomoc merytoryczna:
Maciej Siembor, RDLP w Łodzi