Asset Publisher
Sadzimy cisa
Cis pospolity w naszych lasach.
Cis pospolity Taxus baccata wcale „pospolity” nie jest.
Ten rosnący w lesie to nasz gatunek rodzimy. Jednak któż z nas widział cisa w lesie? Tak naprawdę to niewielu z nas. Cis rosnący w lesie to gatunek rzadki. Jest chroniony na naturalnych stanowiskach. W miejscu jego liczniejszego występowania powołano rezerwaty przyrody. Pojedyncze, duże egzemplarze są pomnikami przyrody. Tak cenne jest to drzewo.
Czemu? Jest rzadki. W Polsce występuje w części północnej, zachodniej i południowej. Ma tu wschodnią granicę zasięgu. Gatunek jest na tyle cenny, że w miejscach jego występowania liczy się pojedyncze okazy. Dzięki temu wiemy, że w rezerwacie Cisy Staropolskie w Wierzchlesie jest 4137 starych drzew (dane z 2013 r.), a w rezerwacie Jasień ok. 2 tys. młodszych okazów.
Był pierwszym gatunkiem objętym ochroną prawną. Już w 1423 r. król Władysław Jagiełło docenił jego wartość. Choć w tamtych czasach chodziło raczej o wykorzystanie drewna cisowego. Robiono z niego łuki, kusze, stosowano w ciesielstwie i meblarstwie. Szybko stawał się gatunkiem rzadkim.
Ten krzew lub małe drzewko ma duże wymagania glebowe. Potrzebuje gleb żyznych, wilgotnych. Określany jest jako gatunek cienioznośny, wręcz cieniolubny. Młode okazy potrzebują cienia, starsze wolą słońce.
Z uwagi na swą rzadkość od 2006 roku realizowany jest w Lasach Państwowych „Program ochrony i restytucji cisa pospolitego (Taxus baccata L.) w Polsce”, którego celem jest m.in. zwiększenie populacji gatunku na terenie LP. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Łodzi rozpoczęła w roku 2016 Regionalny Program Restytucji Cisa przewidziany na lata 2016 – 2030. W pierwszym etapie programu, trwającym do końca 2020 roku, zostanie wprowadzonych na tereny leśne prawie 23 tys. sadzonek cisa.
Restytucja cisa w 2020 r.
W Nadleśnictwie Poddębice, w dwóch miejscach, posadziliśmy 900 sztuk tego cennego gatunku, a na terenie Leśnictwa Proszenie w Nadleśnictwie Piotrków i Leśnictwa Kluki w Nadleśnictwie Bełchatów, leśnicy z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi zasadzili po 400 sztuk cisa. W Nadleśnictwie Grotniki, leśnictwie Chociszew, wprowadzono kolejnych 450 sadzonek. Pięcioletnie sadzonki cisa pospolitego zostały posadzone także na powierzchni 8 arów w celu odnowienia II piętra drzewostanu w Leśnictwie Bobrowniki, w Nadleśnictwie Przedbórz, w ilości 350 sztuk. Do końca trwania programu w lasach nadzorowanych przez RDLP w Łodzi wysadzonych zostanie 60 tys. sztuk tego gatunku.
Celem programu jest stworzenie w każdym nadleśnictwie powierzchni cisowych wzbogacających lokalną florę, stanowiących ostoję z której gatunek ten będzie mógł dalej rozprzestrzeniać się wśród naszych lasów. Cis odpłaci to z nawiązką. Drewno cisa to nie tylko wartościowe drewno, aktualnie bez znaczenia gospodarczego jako gatunek chroniony, ale także doskonały surowiec dla przemysłu farmaceutycznego. Z cisów izolowane są substancje, z których produkuje się preparaty przeciwnowotworowe (używane m.in. przy leczeniu raka piersi, jajników, płuc czy mózgu). Przy zmianach klimatycznych, które wszyscy obserwujemy, ważne jest to, że wykazuje się też dużą odpornością na zanieczyszczenia przemysłowe.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym gatunku czytaj tu: http://dzienniklesny.pl/przyroda/cis-pospolity/
Mamy nadzieję że cis na stałe zagości w naszych lasach i w przyszłości będzie go można zobaczyć w zwykłym lesie gospodarczym.
fot. z sadzenia Andrzej Piotrowicz, fot. cisa Paweł Kowalski
