Z racji stale rosnącej populacji dzikich zwierząt, coraz większej fragmentaryzacji naturalnych siedlisk oraz zwiększającej się liczby samochodów wypadki z udziałem dzikich zwierząt stają się coraz częstsze. W Polsce nie ma niestety pełnych i wiarygodnych danych co do ilości takich kolizji. Rejestrowane są zdarzenia, w wyniku których byli ranni lub zabici oraz przypadki, gdy kierowca zgłosił kolizję ze zwierzęciem – a robią to nieliczni.

W zasadzie ryzyko, że na drodze przed autem pojawi się dzikie zwierzę, występuje przez cały rok. Jednak statystycznie prawdopodobieństwo takiego zdarzenia jest większe wiosną, gdy po zimie rośnie aktywność leśnych zwierząt oraz jesienią – w październiku i listopadzie. Straż Leśna zaobserwowała też to, że najwięcej wypadków zdarza się w godzinach porannych oraz wieczornych.
Mimo, że większość kolizji zachodzi na drogach przebiegających przez obszary leśne, pamiętać należy, że sarny czy dziki często wbiegają na drogi z pól czy łąk.

Miejsca, w których do zdarzeń drogowych z udziałem dzikich zwierząt dochodzi często, ustawione są znaki ostrzegawcze A18-b „Uwaga dzikie zwierzęta". Nie oznacza to oczywiście, że na pozostałych drogach nie ma zagrożenia pojawienia się zwierzęcia na drodze! Pamiętajmy, że nadmierna prędkość najczęściej pozbawia nas szans na szybką reakcję i uniknięcie kolizji.

Jak ograniczyć ryzyko kolizji z dzikim zwierzęciem?
Pierwsza i zarazem najważniejsza zasada na drodze to zachowanie czujności… Jadąc przez las, łąki czy pola obserwujmy nie tylko drogę, ale także pobocza oraz zachowajmy bezpieczną prędkość. Jeśli jadąc wieczorem lub o świecie zobaczymy przy drodze odblaski, może się okazać, że to odbicie naszych refraktorów w oczach zwierzęcia. Pamiętajmy, że sarny, daniele, jelenie czy dziki często przemieszczają się w grupach, dlatego też, jeśli zauważymy, że jedno zwierzę przebiegło drogę, to zachowajmy szczególną ostrożność. Istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że kolejne może być w pobliżu. Niestety, pomimo zachowania wszelkich warunków ostrożności, zdarza się, że nie udaje się uniknąć wypadku.

Jak się zachować, gdy na drodze pojawi się zwierzę?
Jeśli nie jedziemy z nadmierną prędkością i zwierzę znajduje się w większej odległości, to najwłaściwszą reakcją jest hamowanie. Pamiętajmy, że miganie światłami czy trąbienie może przynieść skutek odwrotny. Zwierzęta w sytuacji zagrożenia często zamiast uciekać – pozostają w bezruchu. Przy nagłym wtargnięciu zwierzęcia na drogę, próba jego wyminięcia może okazać się tragiczna. Przy większej prędkości możemy stracić panowanie nad pojazdem, wypaść z drogi i uderzyć w drzewo czy doprowadzić do wypadku z udziałem innych kierowców. Konsekwencje próby ominięcia zwierzęcia mogą być zatem znacznie poważniejsze niż rozbity przód naszego auta. Najczęściej kolizja z dzikim zwierzęciem nie stwarza realnego zagrożenia dla pasażerów auta, choć dla zwierzęcia najczęściej kończy się tragicznie.

Jak się zachować po zderzeniu ze zwierzęciem?
Przede wszystkim należy zachować spokój. Zgodnie z obowiązującymi przepisami (art. 25 ustawy o ochronie zwierząt), w przypadku potrącenia, kierowca ma obowiązek pomóc zwierzęciu. W pierwszej kolejności należy zjechać na pobocze (jeśli pojazd pozostaje sprawny), zadbać o bezpieczeństwo własne oraz pasażerów, zabezpieczyć otoczenie, założyć kamizelkę odblaskową, postawić trójkąt ostrzegawczy, włączyć światła awaryjne oraz poinformować policję. Absolutnie nie próbujmy na własną rękę pomóc rannemu zwierzęciu! Nie dotykajmy go i nie próbujmy przewozić. Może ono zachować się agresywnie i zrobić nam krzywdę lub być chore np. na wściekliznę. Policja sporządzi notatkę ze zdarzenia oraz poinformuje odpowiednie służby, które zajmą się ranną lub martwą zwierzyną.

Czy należy Ci się odszkodowanie?
Zawsze warto po kolizji sporządzić notatkę oraz dokumentację fotograficzną. W przypadku, gdy do kolizji doszło na drodze, oznakowanej znakiem „uwaga na zwierzęta leśne” (A18b), to możemy liczyć tylko na odszkodowanie z własnego AC.
Jeśli droga nie była oznakowana, to o odszkodowanie można się zwracać się do zarządcy drogi. Istnieje tu jednak konieczność udowodnienia, iż nie dopełnił on swoich obowiązków. W praktyce nie jest to łatwe zadanie. Można też sprawdzić, czy w miejscu, w którym doszło do wypadku nie odbywało się w tym czasie polowanie, które mogło wpłynąć na spłoszenie zwierzyny. Wówczas możemy domagać się odszkodowania od zarządcy obwodu łowieckiego.

Infografika przedstawiająca uwagi dotyczące zachowania na drodze pod kątem ryzyka wystąpienia kolizji z dzikimi zwierzętami

Infogrfika przedstawiająca postępowanie w przypadku kolizcji z dzikim zwierzęciem.