Asset Publisher Asset Publisher

LASY W II RZECZPOSPOLITEJ

Historia leśnictwa była tak burzliwa, jak losy naszej Ojczyzny. Czas rozbiorów przyniósł znaczne pogorszenie stanu polskich lasów. Wpływ na to miała zarówno różnorodność zasad stosowanych przez państwa zaborcze: Austro-Węgry, Prusy i Rosję, jak i wspólny cel przyświecający zaborcom – eksploatacja zasobów drzewnych. Ponad 120 lat intensywnej wycinki i minimalnych nakładów mocno zmieniło leśny krajobraz. Poprawę tego stanu rzeczy mogło przynieść jedynie oddanie leśnych dóbr jednemu gospodarzowi. Dlatego już w marcu 1918 roku Rada Regencyjna, pełniąca obowiązki rządu polskiego, powołała Wydział Lasów, który wchodził w skład resortu rolnictwa. Pierwszym naczelnikiem został Józef Miłobędzki. Z jego inicjatywy oraz ówczesnego ministra rolnictwa, Stanisława Dzierzbickiego, próbowano dojść do porozumienia z okupantami i przejąć pieczę nad lasami.

Organizowano konferencje, spotkania, ale efekty rozmów były mierne. W końcu strona niemiecka podjęła decyzję o oddaniu lasów w polskie ręce, w zamian za finansowe zadośćuczynienie z racji poniesionych strat. Niemcy powołali specjalne biuro, którego zadaniem było zinwentaryzowanie majątku lokalnych zarządów lasów i osad leśnych, w celu ustalenia wysokości kontrybucji. Spis był doskonałym materiałem do analiz i decyzji gospodarczych, ale nie skorzystali z niego Polacy, ponieważ ustępujący urzędnicy wywieźli lub zniszczyli większość dokumentacji obszarów leśnych. Wszystko trzeba było tworzyć od nowa. Obowiązek ten spoczął na barkach leśników pracujących w terenie i nowo mianowanych urzędników. W 1920 roku utworzono cztery zarządy okręgowe lasów państwowych: w Warszawie, Radomiu, Siedlcach i Lwowie, nadzorowane przez Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych.

Cztery lata później powstało przedsiębiorstwo Polskie Lasy Państwowe, które przejęło gospodarowanie lasami. W 1924 roku prezydent Polski Stanisław Wojciechowski podpisał dwa ważne rozporządzenia: o statucie polskich lasów państwowych, a także o organizacji i administracji lasów państwowych. To był początek tworzenia modelu polskiego leśnictwa. Przełomem w myśleniu o roli i zadaniach leśnictwa były lata 30. XX wieku. Wtedy dyrektorem Lasów Państwowych został Adam Loret, który stworzył wizję funkcjonowania przedsiębiorstwa. Według niej produkcja drewna jest tylko jedną z funkcji lasu, więc należy docenić i rozwijać też pozostałe – ekologiczną i społeczną. W 1934 roku Adam Loret przeprowadził modernizację Lasów Państwowych, która zaowocowała zmniejszeniem liczby dyrekcji LP do dziewięciu i liczby nadleśnictw do 434. Lasy państwowe zajmowały wówczas powierzchnię ponad 3,3 mln hektarów.