W roku 2019 w RDLP w Łodzi kontynuujemy realizację Regionalnych programów ochrony wybranych gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem na terenie województwa łódzkiego. Tegoroczne działania dotyczą 2 gatunków z Czerwonej Księgi Roślin Województwa Łódzkiego: goździka sinego i zimoziołu północnego.

Goździk siny (Dianthus gratianopolitanus Vill.) to gatunek wymierający (EN) w skali kraju, a krytycznie zagrożony (CR) w Polsce centralnej. W XX w. w województwie łódzkim notowany był na 10 stanowiskach, z których w ostatnich latach potwierdzony został jedynie na 5. Goździk siny lubi słabo wykształcone gleby piaszczysto-żwirowe, często z rumoszem kamienistym, ciepłe murawy naskalne, miejsca suche, dobrze nasłonecznione. U nas występuje w prześwietlonych borach sosnowych. Dla właściwej ochrony goździka sinego bardzo ważne jest utrzymanie odkrytego lub półotwartego charakteru powierzchni i niedopuszczanie do zachwaszczenia runa, konieczne jest ograniczanie rozwoju podszytu.

Zimoziół północny (Linnea borealis L.) jest niewielką, płożącą się krzewinką, reliktem polodowcowym. Przez Polskę przebiega południowa granica jego występowania. Z uwagi na stabilne populacje pomorskie, mazurskie i podlaskie nie jest uznawany za gatunek zagrożony w skali kraju, jednak w Polsce środkowej i regionach południowych występuje rzadko, w rozproszonych lokalizacjach. W województwie łódzkim ma status gatunku narażonego na wyginięcie (VU). Na terenie RDLP w Łodzi znany jest obecnie z 6 stanowisk. Właściwym dla niego siedliskiem są uboższe, świeże bory sosnowe, gdzie preferuje miejsca o chłodniejszym mikroklimacie, ograniczającym rozwój innych, wysokich krzewinek (głównie borówki czernicy). Zagrożenie dla niego stanowi nadmierne ocienienie, rozwój podszytu i zadarnienie gleby.

W przypadku goździka sinego w roku 2019 realizujemy II etap restytucji. W październiku w dwóch Nadleśnictwach założone zostały nowe metaplantacje tego gatunku. W Nadleśnictwie Piotrków posadziliśmy 100 sztuk, a w Nadleśnictwie Wieluń – 200 sztuk sadzonek tej zagrożonej wyginięciem rośliny. Warto tu podkreślić, że obydwa nadleśnictwa uczestniczą również w innych programach ochrony gatunków roślin zagrożonych. I etap ochrony czynnej goździka sinego realizowany był w roku 2015 na terenie Nadleśnictwa Bełchatów.

Działania na rzecz zimoziołu północnego prowadziliśmy także w dwóch nadleśnictwach. W Nadleśnictwie Radomsko wzmocnione zostało stanowisko zimoziołu w rezerwacie Jawora – posadziliśmy tam 80 sadzonek wychodowanych w Ogrodzie Botanicznym z materiału zebranego z tego miejsca w roku 2018, a w Nadleśnictwie Skierniewice założone zostały 2 metaplantacje, łącznie 50 sztuk sadzonek pochodzących od roślin z Puszczy Bolimowskiej. Tym samym nadleśnictwa Radomsko i Skierniewice dołączyły do zacnego grona jednostek zaangażowanych w Regionalne programy ochrony gatunków roślin zagrożonych. 

Realizując regionalne programy ochrony wybranych gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem na terenie województwa łódzkiego DZIAŁAMY RAZEM DLA PRZYRODY:

Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego

– stanowi osłonę naukową, zajmuje się stroną merytoryczną.

Zarząd Zieleni Miejskiej Ogród Botaniczny w Łodzi

– pozyskuje materiał rozmnożeniowy, hoduje i przygotowuje sadzonki, prowadzi monitoring wspólnie z Wydziałem BiOŚ UŁ.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Łodzi

– akceptuje działania i wydaje niezbędne zezwolenia.

Nadleśnictwa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi

– udostępniają i przygotowują powierzchnie w lesie, wykonują konieczne prace na powierzchniach, prowadzą bieżący nadzór. 

Informacje o wcześniejszych działaniach w ramach regionalnych programów ochrony wybranych gatunków roślin rzadkich i zagrożonych wyginięciem na terenie województwa łódzkiego:

piaskowiec trawiasty oraz goździk siny (I etap) –  tutaj,

dzwonecznik wonny – tutaj.