Asset Publisher Asset Publisher

Przywracamy cennego cisa

Łódzkie lasy wzbogaciły się o ponad trzy tysiące sadzonek cisa pospolitego. Od dekady w Polsce trwa program ochrony i restytucji tego gatunku.

Dokładnie aż 3 500 młodych cisów posadzono w sześciu nadleśnictwach na powierzchni trzech ha. To niewielki ułamek z planowanej liczby nasadzeń tego gatunku. W ciągu kilkunastu lat, do 2030 r., w łódzkiej dyrekcji jest planowane posadzenie kolejnych 100 tys. sztuk cisów.

Warto pamiętać, że cis jest rośliną trującą. We wszystkich częściach rośliny, oprócz osnówki, znajdują się duże ilości trujących związków, głównie taksyny. Substancja ta zaburza pracę serca, żołądka i jelit, a także płuc.

Przywracany środowisku cis wprowadzany jest na niewielkich powierzchniach, pod osłoną wyższego drzewostanu. Gatunek ten wymaga dużej uwagi przy pielęgnacji i ochrony przed zwierzyną. Nasadzenia są grodzone, ponieważ cis jest chętnie zgryzany, np. przez jelenie czy sarny.

Sadzone w łódzkiej dyrekcji drzewka pochodzą z nadleśnictw Żołędowo (RDLP w Toruniu) i Rokita (RDLP w Szczecinie). W Polsce nasiona i naturalnie występujące siewki, pobierane są z 36 lokalizacji. We wszystkich przypadkach są to rezerwaty przyrody.

Program restytucji cisa jest także prowadzony w Nadleśnictwie Bytów (RDLP w Szczecinku). Czteroletnie sadzonki, które trafiły do Nadleśnictwa Bytów pochodzą z nasion zebranych w rezerwacie przyrody Cisy w Czarnem. Następnie przez kilka lat rosły w szkółce leśnej Miradowo. Łącznie w tamtejszym nadleśnictwie na sześciu powierzchniach zostanie posadzonych trzy tys. młodych cisów.

Cis jest najwcześniej objętym ochroną gatunkiem w Polsce. Na mocy statutu warckiego wydanego przez króla Władysława Jagiełłę, jest chroniony od 1423 r. Władysław Jagiełło chciał w ten sposób ograniczyć eksport drewna cisowego, doskonałego surowca do wyrobu łuków. Ograniczenie wprowadzono w obawie przed wyginięciem tego rzadkiego gatunku. Formalnie cis pospolity podlega ochronie od 1946 r., obecnie jest pod ochroną częściową.
Cis jest gatunkiem długowiecznym, najstarszym cisem w Polsce jest ten z Henrykowa Lubańskiego na Dolnym Śląsku, jego wiek ocenia się na ok. 1200 lat.
W Polsce obok cisa pospolitego, jest również realizowany program restytucji jarzębu brekinii.